زوج درمانی یکی از روش‌های روان درمانی است که درمانگر آن متخصص روانشناس یا مشاور خانواده و ازدواج است. وی در زمینه روابط زوج تخصص و تجربه لازم را دارد تا با زوج‌هایی که دچار مشکلات ارتباطی شده‌اند، گفتگو کند. مشاوره زوج درمانی راه حلی است، برای افرادی که به تنهایی قادر به حل مشکلات، تعارضات و کشمکش‌های بین خود و همسرشان نیستند.
هدف از مشاوره زوج درمانی چیست؟
هدف از مشاوره زوج درمانی چیست؟
- پیداکردن ریشه اختلافات و مشاجرات زوج
- تحلیل خیانت و نحوه برخورد با آن
- ارائه راهکارهایی برای رفع مشکلات رابطه‌ی جنسی
- ارائه راهکارهایی برای حل مشکلات مربوط به زوج و یا مشکلات مربوط به ازدواج قبل
- ریشه یابی درگیری‌های مکرر، احیا ارتباط بین زوج
ضرورت مشاوره زوج درمانی
با توجه به اینکه منشاء بسیاری از اختلافات سو تفاهم میان زوجین است، با شرکت در جلسات درمانی زوج‌ها می‌توانند به تدریج مشکلات را به راحتی میان خودشان حل کنند. در این راه زوج درمانگر مهارت‌های لازم در زندگی مشترک را به آنها آموزش می‌دهد. این آموزش به صمیمیت بیشتر، بهبود رابطه، افزایش همدلی و درک متقابل میان زوجین کمک خواهد کرد. در هر بار جلسه مشاوره زوج درمانی، زوجين می‌توانند به کمک مشاور، بيشتر یکدیگر را بشناسند.
مراحل مشاوره زوج درمانی
در طول فرایند مشاوره زوج درمانی، درمانگر تلاش می‌کند تا به هر دو شریک زندگی کمک کند تا رابطه را به روشی عینی‌تر ببینند. آنها یاد می‌گیرند که "بازی سرزنش" را متوقف کرده و در عوض برایشان در رابطه از نظر حسی و فکری چه اتفاق افتاده و چه اثری بر دیگر می‌گذارند. درمانگران ابتدا با مشاهده روابط زوجین اطلاعات را جمع آوری کرده، سپس رابطه‌ای که وجود دارد را فرموله کرده و خطاهای موجود را شناسایی می‌کند.
زوج درمانگر رفتار ناکارآمد را اصلاح می‌کند. او سعی در تغییر نحوه رفتار واقعی زوج با یکدیگر دارد. درمانگر علاوه بر کمک به زوج در بهبود تعاملات، باید اطمینان حاصل کند که فضای جلسه به اندازه کافی امن است که آنها بتوانند خود افشایی کرده و خارج از جلسات آسیب‌های جسمی، روانی یا اقتصادی برای هم ایجاد نکنند. برای انجام این کار، درمانگر ارزیابی‌های دقیقی انجام می‌دهد تا مشخص کند آیا مراجعین شرایط خود افشایی را دارند و در معرض خطر در خارج از جلسات قرار نمی‌گیرند. در صورت لزوم، ممکن است برای امن شدن فضای درمان زوج را برای مدتی به جلسات روان درمانی فردی ارجاع داده و یا بعد از یک دوره دارو درمانی جلسات مشاوره زوج درمانی را شروع کند.
تمرکز جلسات زوج درمانی بر کاهش فاصله عاطفی بین زوجین است. زوجی که از ابراز احساسات خود اجتناب می‌کنند، خود را در معرض فاصله عاطفی و خطر طلاق قرار می‌دهند. زوج درمانگر کمک می‌کند با ایجاد فضای امن برای زوج، بیان احساسات و افکاری که برایشان سخت است را امکان پذیر کند. زوج درمانی مبتنی بر دلبستگی به همسران امکان می‌دهد ترس کمتری از بیان نیازهای خود برای نزدیکی عاطفی داشته باشند. گاهی زوج‌ها از نشان دادن میزان نیازعاطفی‌شان امتناع می‌کنند. زیرا می‌ترسند که شریک زندگیشان او را طرد کند. درمانگران مبتنی بر رفتار درمانی فرض می‌کنند بزرگسالان ممکن است از ابراز احساسات واقعی خود ترس داشته باشند زیرا در گذشته "تقویت" نشده‌اند. در هر دو رویکرد درمانگر فضای امنی را برای زوج فراهم می‌کند تا احساسات واقعی خود را به گونه‌ای بیان کنند که در نهایت به یکدیگر نزدیک شوند.
در مرحله نیمه پایانی مشاوره زوج درمانی درمانگر کمک می‌کند تا آنچه در مراحل قبل شناسایی و آموزش داده شده است در این مرحله به طور عملی از زوج‌ها خواسته شود تا انجام دهند. ممکن است زوجین به "رفتار درمانی" نیاز داشته باشند تا یاد بگیرند که چگونه با روش‌های پشتیبانی و درک بیشتر با یکدیگر صحبت کنند. آنها می‌توانند یاد بگیرند که چگونه بیشتر و فعالانه به یکدیگر گوش دهند.
در مرحله آخر زوج درمانگر نسبت به تغییرات بازخورد می‌دهد و زوجین را تشویق می‌کند. هدف از بازخورد و تشویق، تثبیت تغییرات ایجاد شده در روابط است. زوج‌ها معمولا از اتمام جلسات هر ماه برای پیگیری و ماندگاری تغییرات تا 6 ماه جلساتشان را ادامه می‌دهند.
با توجه به اینکه منشاء بسیاری از اختلافات سو تفاهم میان زوجین است، با شرکت در جلسات درمانی زوج‌ها می‌توانند به تدریج مشکلات را به راحتی میان خودشان حل کنند. در این راه زوج درمانگر مهارت‌های لازم در زندگی مشترک را به آنها آموزش می‌دهد. این آموزش به صمیمیت بیشتر، بهبود رابطه، افزایش همدلی و درک متقابل میان زوجین کمک خواهد کرد. در هر بار جلسه مشاوره زوج درمانی، زوجين می‌توانند به کمک مشاور، بيشتر یکدیگر را بشناسند.
مراحل مشاوره زوج درمانی
در طول فرایند مشاوره زوج درمانی، درمانگر تلاش می‌کند تا به هر دو شریک زندگی کمک کند تا رابطه را به روشی عینی‌تر ببینند. آنها یاد می‌گیرند که "بازی سرزنش" را متوقف کرده و در عوض برایشان در رابطه از نظر حسی و فکری چه اتفاق افتاده و چه اثری بر دیگر می‌گذارند. درمانگران ابتدا با مشاهده روابط زوجین اطلاعات را جمع آوری کرده، سپس رابطه‌ای که وجود دارد را فرموله کرده و خطاهای موجود را شناسایی می‌کند.
زوج درمانگر رفتار ناکارآمد را اصلاح می‌کند. او سعی در تغییر نحوه رفتار واقعی زوج با یکدیگر دارد. درمانگر علاوه بر کمک به زوج در بهبود تعاملات، باید اطمینان حاصل کند که فضای جلسه به اندازه کافی امن است که آنها بتوانند خود افشایی کرده و خارج از جلسات آسیب‌های جسمی، روانی یا اقتصادی برای هم ایجاد نکنند. برای انجام این کار، درمانگر ارزیابی‌های دقیقی انجام می‌دهد تا مشخص کند آیا مراجعین شرایط خود افشایی را دارند و در معرض خطر در خارج از جلسات قرار نمی‌گیرند. در صورت لزوم، ممکن است برای امن شدن فضای درمان زوج را برای مدتی به جلسات روان درمانی فردی ارجاع داده و یا بعد از یک دوره دارو درمانی جلسات مشاوره زوج درمانی را شروع کند.
تمرکز جلسات زوج درمانی بر کاهش فاصله عاطفی بین زوجین است. زوجی که از ابراز احساسات خود اجتناب می‌کنند، خود را در معرض فاصله عاطفی و خطر طلاق قرار می‌دهند. زوج درمانگر کمک می‌کند با ایجاد فضای امن برای زوج، بیان احساسات و افکاری که برایشان سخت است را امکان پذیر کند. زوج درمانی مبتنی بر دلبستگی به همسران امکان می‌دهد ترس کمتری از بیان نیازهای خود برای نزدیکی عاطفی داشته باشند. گاهی زوج‌ها از نشان دادن میزان نیازعاطفی‌شان امتناع می‌کنند. زیرا می‌ترسند که شریک زندگیشان او را طرد کند. درمانگران مبتنی بر رفتار درمانی فرض می‌کنند بزرگسالان ممکن است از ابراز احساسات واقعی خود ترس داشته باشند زیرا در گذشته "تقویت" نشده‌اند. در هر دو رویکرد درمانگر فضای امنی را برای زوج فراهم می‌کند تا احساسات واقعی خود را به گونه‌ای بیان کنند که در نهایت به یکدیگر نزدیک شوند.
در مرحله نیمه پایانی مشاوره زوج درمانی درمانگر کمک می‌کند تا آنچه در مراحل قبل شناسایی و آموزش داده شده است در این مرحله به طور عملی از زوج‌ها خواسته شود تا انجام دهند. ممکن است زوجین به "رفتار درمانی" نیاز داشته باشند تا یاد بگیرند که چگونه با روش‌های پشتیبانی و درک بیشتر با یکدیگر صحبت کنند. آنها می‌توانند یاد بگیرند که چگونه بیشتر و فعالانه به یکدیگر گوش دهند.
در مرحله آخر زوج درمانگر نسبت به تغییرات بازخورد می‌دهد و زوجین را تشویق می‌کند. هدف از بازخورد و تشویق، تثبیت تغییرات ایجاد شده در روابط است. زوج‌ها معمولا از اتمام جلسات هر ماه برای پیگیری و ماندگاری تغییرات تا 6 ماه جلساتشان را ادامه می‌دهند.
