حتما روزهایی را که در کلاس درس نشسته و در فکر و خیال بودید، به خاطر دارید. همین موقع معلم صدای‌تان می‌کرد و رشته افکار از دست‌تان در می‌رفت و قادر به جواب دادن سؤال معلم نبودید. کودک شما هم چنین تجربه‌ای را خواهد داشت. کودکان و نوجوانان این روزها کارهای زیادی انجام می‌دهند، از جست‌وجو در اینترنت گرفته، تا بازی‌های کامپیوتری و... این حواس‌پرتی‌ها با توجه و تمرکز آنها در حال رقابت است.
با این همه مسائلی که ممکن است باعث وقفه در کار شود کودکان به سختی می‌توانند بر آنچه در حال انجام آن هستند تمرکز کنند اما کمک به کودکان برای ایجاد نظم و استراتژی‌های تمرکز و مهارت‌های تمرکز در سنین پایین ضامن موفقیت آنها در دبیرستان،‌ دانشگاه و حتی محل کار خواهد بود. در اینجا برخی از راهنمایی‌های عملی و نکاتی که والدین برای تمرکز کودک‌شان می‌توانند استفاده کنند را بررسی می‌کنیم. 
همچنین می توانید با آشنایی با نکات موثر در توقف کامل نگرانی دائمی خود ابتدا آرامش خود را حفظ و سپس به فرزندتان در بهبود تمرکزش کمک کنید.

چرا بعضی کودکان نیاز به روش هایی برای افزایش تمرکز دارند؟
مشکل تمرکز به دلایل مختلفی در کودکان اتفاق می‌افتد. یکی از شناخته شده ترین دلایل آن ابتلا به بیماری بیش فعالی و نقص توجه است. کودکان بیش فعال معمولاً در کنار مشکلات تمرکز فعالیت بسیار زیادی دارند که این فعالیت‌ها نسبت به همسالان خودشان طبیعی به نظر نمی‌رسد. البته امکان دارد که تنها کودک به اختلال نقص توجه دچار باشد که در این صورت علائم بیش فعالی حضور ندارند.

توجه داشته باشید که هر کودکی که دچار مشکلات توجه می‌شود بیش فعال نیست. حتی ممکن است لزوماً مشکل اصلی در توجه و تمرکز او نباشد. برای مثال اضطراب و استرس یکی از حالت‌های روانی بسیار مهمی هستند که منجر به ایجاد اختلالاتی در تمرکز می‌شوند. این مسئله به خصوص در کودکان دبستانی بسیار دیده می‌شود. دانش آموزانی که تحت فشار بسیار زیاد والدین هستند و یا به دلایل مختلفی در مدرسه اضطراب دارند، نمی‌توانند عملکرد ذهنی طبیعی خود را حفظ کنند و در اکثر موارد مشکلات حافظه و دشواری‌هایی را در توجه و نگه داشتن تمرکز خود روی یک موضوع تجربه می‌کنند.

در این شرایط بهترین کار این است که به یک روانشناس متخصص در حوزه کودک مراجعه کنید تا با انجام یک ارزیابی دقیق و دریافت مشاوره کودک ابتدا از علت اصلی مشکل کودکتان با خبر شوید و سپس برای شروع درمان و انجام راهکارهای مناسب اقدام کنید

عوامل حواس پرتی را حذف کنید
یکی از راه های افزایش تمرکز در کودکان دبستانی این است که در زمان یادگیری دانش آموزان و یا زمانی که مشغول انجام تکالیف خود هستند، عوامل حواس پرتی را از آنها دور کنید.
اشیاء رنگی، اشیاء صدادار، موبایل یا دستگاه های بازی و … از جمله عوامل حواس پرتی هستند.

شواهد حاکی از آن است که تمرینات تمرکز ذهن به تقویت تمرکز کودکان کمک فراوانی می‌کند. فعالیت‌های بخصوصی وجود دارد که به بهبود تمرکز کودک کمک می‌کند و به‌راحتی می‌توان آن‌ها را در محیط خانه انجام داد. اکثریت این فعالیت‌ها بدین گونه عمل می‌کنند:

بررسی‌ها نشان می‌دهد تمرینات تمرکز ذهن تأثیر بسزایی بر توانایی افزایش تمرکز کودکان در انجام صحیح تکالیف مدرسه دارد. منابعی مانند بازی‌های تمرکز ذهن با ارائه راهکار به کودک شما کمک می‌کند تا او تمرکز و توجه خود را تقویت نماید.
با آگاهی از شیوه زندگی با ختلال دوقطبی و اثر آن بر تمرکز می توانید راههای موثری پیدا کنید.

با او ارتباط ایجاد کنید
با اولیای مدرسه درباره تکالیف خانه و نحوه ایجاد تمرکز در کودکان تعامل داشته باشید. یک برگه تهیه کنید و جزئیاتی را که در خانه هنگام انجام تکالیف فرزندتان به نظرتان می‌رسد یادداشت کنید و اولیای مدرسه را هم در جریان قرار دهید. همکاری با معلمان و مربیان مدرسه کودک‌تان برای گرفتن توصیه و حمایت مهم است. آنها ممکن است پیشنهادهایی را در نظر داشته باشند که شما متوجه آنها نباشید. ایده‌های جدید را امتحان کنید، با آنها همکاری کنید تا با یکدیگر اهداف کوتاه مدت و بلند مدت را تعریف کرده و انتظارات‌تان را مشخص کنید.

فعالیت بدنی
فعالیت بدنی برای تمام کودکان مفید است اما اهمیت آن برای حفظ تمرکز کودکان دوچندان است. فعالیت بدنی به خصوص بعد از متمرکز شدن روی یک فعالیت یادگیری دشوار، می تواند به دانش آموزان کمک کند دوباره تمرکز خود را بازیابند. بدین منظور می توانید فعالیت های ساده ای همچون ضربه زدن به توپ، جست و خیز یا تمرینات کششی را در نظر بگیرید و در فواصلی میان یک فعالیت آموزشی دشوار و پیچیده، به کودکان چند دقیقه ای استراحت بدهید تا به فعالیت های نرمشی بپردازند. همچنین 15 دقیقه فعالیت بدنی قبل از آغاز یک فعالیت یادگیری دشوار نیز می تواند درجات هوشیاری و آمادگی آنها را برای تمرکز افزایش دهد.

برای آن‌ها هدف‌گذاری کنید
یکی از بهترین راه‌های افزایش تمرکز در کودکان این است که کارهای آن‌ها را هدفمند کرده برای هر بخش از آن هدف‌گذاری کنیم. هدف‌گذاری به کودک کمک می‌کند تا بعد از تمام کردن هر بخش احساس خوبی داشته باشد و از رسیدن به هدف‌های کوچک اما مؤثر، خوشحال باشد. همچنین هدف‌گذاری باعث می‌شود که کودک از همان دوران طفولیت یاد بگیر که چگونه برای درس خواندن یا دیگر کارهایش برنامه‌ریزی کند. اهداف را به‌صورت کوتاه‌مدت و منطقی تنظیم کنید و آن‌ها را در اختیار کودک بگذارید تا علاوه بر اینکه کودک از انجام آن‌ها احساس خسته نشود، پس از رسیدن به هریک از این اهداف هم احساس خوبی به او دست بدهد.
برای این‌که کودک بیشتر به انجام این کار تشویق شود می‌توانید به او جایزه بدهید.
شناخت بهترین داروها برای تقویت تمرکز و اختلال حواس نیز به شما کمک خواهند کرد.

او روش خودش را دارد
کودکان نیاز دارند که ارزش مطالعه آنها دیده و درک شود اما به یاد داشته باشید افراد راه‌های مختلفی برای یادگیری و پردازش اطلاعات انجام می‌دهند. باید روشی را که در مورد فرزندتان بهتر جواب می‌دهد، پیدا کنید. برخی کودکان راه می‌روند و بلند بلند درس می‌خوانند. برخی دیگر دراز می‌کشند ودرس می خوانند. برخی هم به سکوت نیاز دارند. شما باید درباره روش مطالعه فرزندتان انعطاف‌پذیر باشید. توانایی تمرکز و حفظ عادات مطالعه خوب جزء مهارت‌های زندگی است که باعث موفقیت فرزندان در تمام جنبه‌های زندگی می‌شود.

زمان بندی
دقت کنید آستانه تمرکز کودکان بی نهایت نیست و نمی توانند به مدت طولانی در یک فعالیت خاص متمرکز شوند. معمولا آستانه تمرکز کودکان حدود 5 دقیقه ضرب در سن آنهاست یعنی آستانه تمرکز برای یک کلاس با کودکان 6 ساله، از 12 تا حداکثر 30 دقیقه است. بنابراین اگر قصد حفظ توجه کودکان بر فعالیت های آموزشی را دارید نباید بگذارید انجام یک فعالیت درسی بیش از این زمان مشخص شده طول بکشد. بدین منظور می توانید یک فعالیت بزرگ را به چند فعالیت کوچک تقسیم کنید و در هر نوبت زمانی، یکی از مراحل فعالیت را انجام دهید و بعد از اتمام هر مرحله چند دقیقه استراحت بدهید.
 
این تکنیک به خصوص برای دانش آموزانی که از اختلال تمرکز رنج می برند، می تواند بسیار سودمند باشد زیرا این کودکان اصولا نمی توانند به مدت زیادی روی یک فعالیت متمرکز باقی بمانند در این صورت این کودکان می توانند بدون اینکه از برنامه درسی عقب بیفتند و احساس ناکامی و یاس کنند، یک فعالیت درسی را در چند مقطع و مرحله انجام دهند و همچنان تمرکز خود را حفظ کنند.
 
همچنین فراموش نکنید تدریس یک طرف و سخنرانی نیز از این قاعده مستثنی نیست نمی توانید برای مدت طولانی یک سره صحبت کنید و انتظار داشته باشید، دانش آموزان روی صحبت های شما صد در صد متمرکز باقی بمانند. آستانه تمرکز دانش آموزان را حساب کنید و سخنرانی خود را نیز همچون سایر فعالیت های درسی به چند مقطع کوتاه تقسیم کنید و مثلا هر 15 دقیقه، 2 تا 5 دقیقه استراحت، فعالیت گروهی یا حتی فعالیت بدنی در بین مقاطع سخنرانی خود برنامه ریزی کنید.

افزایش تمرکز در کودکان با اصلاح رژیم غذایی
مواد غذایی نقش مهمی در عملکرد مغز ما دارند و دانستن این‌که برای تمرکز حواس چه بخوریم می‌تواند به ما کمک کند که تا حد زیادی با حواس‌پرتی و نداشتن تمرکز در کودکان مقابله کنیم. سعی کنید مقادیر زیادی سبزی‌ها و میوه‌های تازه را در برنامه غذایی کودکتان قرار دهید چراکه سبزی‌ها حاوی مقادیر زیادی آنتی‌اکسیدان و فیبر هستند که برای بهبود عملکرد مغز ما مفید هستند. در مقابل تا جایی که می‌توانید آن‌ها را از شکر و نمک دور کنید. خوردن غذاهای شور و شیرین نه‌ تنها به مغز ما کمک نمی‌کند، بلکه سلامت کلی بدن ما را نیز به خطر می‌اندازد.
استفاده از مکمل ها و داروهای تقویتی مانند آمپول نوروبیون با ویتامین های B را نیز بررسی کنید.

افزایش تمرکز در کودکان با اصل تشویق و مثبت بودن
حتی با بهترین مقاصد و شرایط مطلوب مطالعه، نشاندن بچه‌ها و ایجاد تمرکز در کودکان یک چالش بزرگ است، به خصوص اگر مشکلاتی مانند عدم توجه و تمرکز داشته باشند اما با تمرین، صبر، پشتکار و مثبت بودن ظرف یک ماه یک روال منظم می‌تواند شکل بگیرد. یادتان باشد که از جملات مثبت و ستایش کلامی استفاده کنید. تنبیه فقط کار را سخت‌تر می‌کند و آنها را از تلاش باز ‌می‌دارد. آنها را به خاطر کاری که انجام دادند تشویق کنید نه برای نتیجه کار. مثلا بگویید: «حالا دیگه می‌تونی حروف را به اندازه مناسبش بنویسی، آفرین.» يا «خوشحال می‌شم می‌بینم تکلیفتو مرتب و تمیز می‌نویسی.»